Een alligator die lijkt op te lossen in de regendruppels op het wateroppervlak. Bart Siebelink won er een 'High light' mee in de fotowedstrijd Asferico. Reden om eens stil te staan bij de totstandkoming van deze foto. Wat is het verhaal erachter?

 Elke foto is de uitkomst van een proces, waarbij je als het goed is telkens een volgende stap zet. Heel vaak is dat letterlijk een stapje dichterbij, maar ook in je hoofd maak je stappen. Hoger of lager standpunt, ander objectief, veel of weinig omgeving? Je kan daar - ook technisch - ver in gaan, zoals fotografen die snelle bewegingen weten te bevriezen met een combinatie van infraroodstralen en high speed-flits. Je kan ook heel lang wachten, totdat zich voor je lens een bijzonder moment voordoet, zoals een jachtluipaard tijdens de 'kill'. Waar het om gaat is dat je de meest verrassende foto's meestal pas maakt nadat je eerst de tijd en rust hebt kunnen nemen om een gebied op je te laten inwerken. Het helpt ook als je volledig onthaast bent en voldoende tijd hebt gehad om je reguliere ideeën en technieken uit te uitproberen. Gewoonlijk komt er dan een moment van verzadiging, waarop je besluit de fotosessie te beëindigen. Wanneer dat moment zich aandient, zal voor iedereen anders zijn. Maar eigenlijk wordt het pas interessant als je besluit om na dat verzadigingspunt nog door te gaan met fotograferen. Dan dwing je jezelf namelijk tot nieuwe experimenten (op voorwaarde dat je de boel niet verstoort). Een andere versie van hetzelfde principe is dat je nog eens terugkeert naar de plek onder andere omstandigheden. Of dat je het idee in je hoofd meeneemt om er bij een volgende gelegenheid op voort te borduren. Fotograaf David Yarrow zei het heel treffend in zijn interview met Ivo Niehe: 'You have to go the extra mile these days'.

Florida

Dat dit extra stapje niet altijd groots en meeslepend hoeft te zijn, bewijst deze foto van de alligator. Hij is gemaakt tijdens een Masterclass-fotoreis Florida. De alligator is daarbij als onderwerp niet te missen, want daar barst het van in de Everglades. Je ziet er dan ook redelijk wat, maar niet altijd van zo dichtbij als dit exemplaar. En ook liggen ze niet allemaal zo fraai open en bloot voor de lens. Hoewel een volwassen alligator kan uitgroeien tot ruim vier meter lengte, was deze slechts half zo lang. Het leuke was dat hij kalmpjes bleef liggen op deze plek: een plaatselijk verbrede waterloop waarin een duikertje voor wat stroming zorgde. Het water dat onder de weg doorstroomde voerde geregeld vis mee, dus ik sluit niet uit dat hij zat te wachten op een prooi. De oever bestond uit een betonnen, hoge kant waarvandaan we gemakkelijk konden fotograferen zonder hinder te hebben van oeverplanten. Het water is hier donker van kleur, want omringd door subtropisch bos met de typische moerascypressen. De bodem bestaat uit grote brokken van de witte kalkachtige 'bed rock' die onder de hele Everglades ligt en is gevormd uit restanten van koralen. Door de thee-achtige kleur van het water ogen de stenen op de bodem geel en tekenen dieren er fraai tegen af.

Goede kansen

We kregen uitgebreid de kans om onze fototechnieken op de alligator uit te proberen: eerst 'gewoon', daarna met de reflecties van het bos en van de lucht (zie boven), met grijsfilter en lange sluitertijd (zie onder), met tegenlicht, van veraf, dichtbij, met een piepklein waterjuffertje dat eerst op zijn snuitpunt en later op zijn oog landde. Experimenteren met koele en met warme witbalansen. Polarisatiefilters, high key, low key; het kon niet op. Al die tijd bleef de alligator daar roerloos liggen. Het was dan ook niet het dier, maar de vallende avond en een regenbui die ons deden besluiten onze reis voort te zetten. Iedereen was alweer aan het inpakken, toen ik plotsklaps een ingeving kreeg die leidde tot de allerlaatste (en winnnede) foto. Het was inmiddels donkerder geworden en om de sluitertijd kort te houden, moest ik mijn belichting een volle stop omlaag draaien. Dat de foto daardoor eigenlijk donkerder zou uitpakken dan op dat moment het geval was, viel later digitaal wel weer op te lossen.   

Het idee

Mijn foto's gaan over de nabijheid van natuur. Soms is die nabijheid letterlijk in beeld gebracht, zoals dieren in een menselijke omgeving. Maar vaak is de nabijheid wat ingetogener van aard en herken je bijvoorbeeld alleen de afgevallen bladeren waartussen het tafereel zich afspeelt. Ook neig ik sterk naar laagdrempelige fotografie. Dat wil zeggen: ik reageer op situaties die ik aantref, zoals dat ook gebeurt in straatfotografie. Ik werk wel altijd vanuit een idee, maar dat ontstaat vaak ter plekke. Bij deze foto was dat idee gebaseerd op het beeldrijm van de kringen op het water met de groeven op de alligatorkop. Om de grafische werking te benadrukken heb ik in de nabewerking zoveel mogelijk de kleur getemperd.

Welke categorie?

Bij wedstrijden luistert het vaak erg nauw voor welke categorie je een foto instuurt. Je mag niet dezelfde foto voor meerdere categorieën insturen, dus als je twijfelt zal je toch moeten kiezen. Bij dit onderwerp zou het voor de hand liggen om de foto in te zenden voor de categorie 'Overige dieren'. Maar het idee van de beeldrijm past beter bij 'Compositie en vorm'. Dat is het dus ook geworden.

Asferico is de grootste Zuideuropese natuurfotowedstrijd. Jaarlijks komen er ongeveer 10.000 inzendingen binnen, waarvan er 80 winnen. Dat wil zeggen dat deze foto's geplaatst worden in de jaarlijkse online gallery, de catalogus en de expositie. Er zijn 8 categorieën met elk een winnaar, en 9 zogenoemde highlights. Tijdens het jaarlijkse Winners-gala op het Asferico fotofestival in het Italiaanse stadje Gomacchio wordt uit de acht categoriewinnaars de overall winner gekozen.

We feliciteren tot slot alle winnaars van deze Asferico-editie en in het bijzonder de Nederlandse winnaars Theo Bosboom, Andrew George, Gerwin Kieboom en Misja Smits.

(BS)